گستردگی و تنوع کاربردهای بیوتکنولوژی، تعریف و توصیف آنرا کمی مشکل و نیز متنوع ساخته است. برخی آنرا مترادف میکروبیولوژی صنعتی و استفاده از میکروارگانیسمها میدانند و برخی آنرا معادل مهندسی ژنتیک تعریف میکنند به همین دلیل در اینجا مختصراً اشارهای به تعاریف متفاوت از بیوتکنولوژی میکنیم که البته دارای وجوه اشتراک زیادی نیز هستند:
ادامه مطلب ...
پژوهشهای علمی در قلمرو دانش بشری ، طبیعتاً تحولاتی را ایجاب می کند و افقهای جدید و جالبی را برای دسترسی به فرآورده های بدیع و نو ، پیش روی جهانیان قرار داده است . یکی از این روشها ، واکنش زنجیره ای پلی مراز (PCR) می باشد که اولین بار در سال 1983 توسط مولیس ابداع گردید .
امروزه از PCR در زمینه های مختلف پزشکی و دامپزشکی مخصوصاً تشخیص بیماریها از روی DNA عامل بیماریزا استفاده می گردد . برای شروع آزمایش PCR نیاز به DNA عامل بیماریزا می باشد که این ماده ژنتیکی از نمونه های موجود ( خون ، بافت آلوده ، انگل ، اسکولکس ، جفت ، شیر ، عوامل بیماریزا و ... ) استخراج می گردد . نقطه شروع بسیاری از روشهای بیولوژی مولکولی و تشخیصی ، جدا سازی DNA با درجه خلوص بالا می باشد . دستورالعمل استخراج DNA با پشتوانه ای از دانش بیوشیمی همراه است و نباید صرفاً استفاده از چند ماده انگاشته شود . درک عملکرد هر ماده این امکان را فراهم خواهد نمود که در صورت نبود یک ماده ، از ماده دیگری با کار مشابه استفاده کرد . روشهای مختلفی جهت استخراج DNA وجود دارد که در این مقاله به روشهای کاربردی استخراج DNA از خون و نمونه بافتی اشاره گردیده است . ادامه مطلب ...
در هنگامی که یاختهها در حال تقسیم شدن نیستند، کروموزومهای آنها به صورت رشتههای نازک و نامنظمی در هسته دیده میشود که به آن کروماتین گفته میشود. واژه کروموزم به مفهوم جسم رنگی ، که در سال 1888 بوسیله والدیر بکار گرفته شد. هم اکنون این واژه برای نامیدن رشتههای رنگپذیر و قابل مشاهده با میکروسکوپهای نوری بکار میرود که از همانندسازی و نیز بهم پیچیدگی و تابیدگی هر رشته کروماتین اینترفازی در سلولهای یوکاریوتی تا رسیدن به ضخامت 1000 تا 1400 نانومتر ایجاد میشود. در پروکاریوتها نیز ماده ژنتیکی اغلب به حالت یک کروموزوم متراکم میشود. در برخی باکتریها علاوه بر کروموزوم اصلی که اغلب ژنها را شامل میشود کروموزوم کوچک دیگری که بطور معمول آن را پلاسمید مینامند، قابل تشخیص است گر چه تعداد کمی از ژنها بر روی پلاسمید قرار دارند.
ادامه مطلب ...ژنهای کاذب (Pseudogenes) توالی هایی مرتبط با ژنهای شناخته شده هستند که تونایی کد کردن پروتئین (یا تولید رونوشت RNA) را از دست داده اند. بنا بر این می توان گفت که ژنهای کاذب بر اساس دو خصوصیت تشابه (Homology) با ژنهای عملکردی و عدم فعالیت مشخص میشوند. ژنهای کاذب بر اساس مکانیسم به وجود آمدنشان به چند گره تقسیم میشوند: ادامه مطلب ...
حسگر زیستی یا بیوسنسور نامِ گروهی از حسگرها است. این حسگرها به گونهای طراحی میشوند تا تنها با یک مادهٔ خاص واکنش نشان دهند. نتیجهٔ این واکنش به صورتِ پیامهایی در میآید که یک ریزپردازنده، میتواند آنها را تحلیل کند. ادامه مطلب ...
از مهمترین روشهای نشاندار کردن DNA میتوان به شروع تصادفی (Random - Primed Labeling)، درزگیری (Nick Translation) و سنتز پروب بکمک PCR اشاره کرد. در nick translation نوکلئوئیدهای نشاندار نشده با نوکلئوئیدهای نشاندار شده تعویض میشوند (سنتزجابجایی). در دو رو ش دیگر منجربه سنتز DNA جدید می شود (Net synthesis).
ادامه مطلب ...تسوت، گیاه شناس روسی به عنوان کاشف پدیده کروماتوگرافی شناخته شده است. او در اواخر قرن نوزدهم برای جداسازی رنگدانههای برگ سبز از یک ستون پرشده با کلسیم کربنات استفاده نمود. پس از او، دانشمندان زیادی در توسعه تئوری و روش کروماتوگرافی نقش داشتهاند. از جمله مارتین و سینج که به علت توصیف کروماتوگرافی تقسیمی موفق به اخذ جایزه نوبل در سال ۱۹۵۲ شدند. در همان سال مارتین به همراه جیمز روش کروماتوگرافی گاز- مایع را معرفی نمود. تلاشها و کوششهای این دانشمندان باعث گردید تا امروزه این روش به عنوان یکی از مهمترین روشهای کروماتوگرافی در تمامی شاخههای شیمی و علوم زیستی مطرح شود.
ادامه مطلب ...خط شناسه گذاری( DNA (DNA barcoding عبارت است از استفاده از یک توالی کوتاه از یک منطقه استاندارد ژنوم جهت کمک به تشخیص، تمایز گونهها و تخصیص دادن نمونهها به گونههای شناخته شده یا جدید. این یک حوضه علمی کاملاً جدید در زمینه مطالعات تاکسونومی، سیستماتیک و تنوع زیستی موجودات مختلف میباشد. این علم جدید دارای اهمیت معنیداری در طبقهبندی سریع، دقیق و مطمئن گونههای متنوع موجودات زنده و مهم از نظر اقتصادی، پزشکی وکشاورزی میباشد. ادامه مطلب ...